Oproep tot Optimale Zorg Staten-Generaal

De Coronacrisis laat ons zien hoe afhankelijk onze gezondheidszorg is van voldoende menskracht – artsen, verpleegkundigen en verzorgenden-, van samenwerking en niet op de laatste plaats van een centrale regie. Deze drie elementen zijn van cruciaal belang voor de zorg. En zeker nu blijkt dit overduidelijk, bij het beheersbaar houden van de gevolgen van deze crisis. Wat hebben we geleerd van de ervaringen in de afgelopen maanden?

Ondergetekenden, dokters werkzaam in de dagelijkse patiëntenzorg, willen graag met u een rondetafelgesprek voeren zodat u direct van de werkvloer hoort welke problemen nu opgelost moeten en ook kunnen worden.

In het huidige zorgstelsel is vaak onduidelijk wie waarvoor verantwoordelijk is en wie wanneer de regie voert. Er wordt te veel overgelaten aan de markt, aan lagere overheden als gemeenten en het ‘veld’, zoals onze bewindspersonen dat plegen te noemen. Het blijft daarbij onduidelijk waar de centrale overheid zelf inhoudelijk voor staat. Is zij hier niet te ver teruggetreden? Is haar rol daardoor niet te veel uitgekleed? Wij menen, ook op grond van de ervaringen in de afgelopen maanden, van wel.

Deze crisis leert ons dat het wel anders kan. Zo komen maatschappelijke initiatieven nu spontaan tot stand. De waardering voor de vitale beroepen zal toekomstige arbeidskrachten motiveren. Een duidelijke regie bij de inhoud en uitvoering van wat moet gebeuren, leidt tot groot draagvlak om dat beleid te volgen. De overheid blijkt in deze crisis wel degelijk in staat om met vergaande maatregelen de gezondheid van de bevolking te beschermen. Ook het daadkrachtige beleid in zorginstellingen leert dat het anders kan, namelijk korte lijnen zonder onnodige bureaucratie die leiden tot betere samenwerking. De principes van marktwerking en concurrentie staan daarbij vaak in de weg. Een herwaardering van publieke waarden, van meer centrale sturing, is nodig.

Het roer moet nu om, het is de hoogste tijd! De rol van de overheid in ons zorgstelsel zal nu opnieuw bepaald moeten worden, dit kan niet meer op de lange baan worden geschoven. Het gebrek aan menskracht, waardering en professionele autonomie in de zorg – maar ook in het onderwijs en bijvoorbeeld de politie- zijn hardnekkige problemen. Daar bovenop komt nu ook de schaarste aan financiële middelen gedurende de komende periode. Het coronavirus maakt de problemen waarmee de gezondheidszorg al jaren te kampen heeft nog pijnlijker zichtbaar.

Een verstandige herverdeling van schaarse middelen vereist daadkracht en het maken van soms pijnlijke politieke keuzes. Keuzes die de afgelopen jaren steeds vooruit zijn geschoven. De realiteit is dat de politiek met uitstellen niet langer wegkomt.

Aan u, volksvertegenwoordigers, doen wij daarom de dringende oproep u concreet uit te spreken, hoe u denkt de schaarste in de zorg te verdelen en hoe u de regie hierover in handen wilt nemen. Centraal hierbij dient te staan het voorkomen van ziekte, het beschermen van kwetsbare mensen, het behouden van het zorgpersoneel en het terugdringen van medische overbehandeling.

Vanuit onze ervaring uit de praktijk van de zorg vragen wij u:

• Spreek u onverbloemd uit over de noodzaak tot meer centrale sturing op belangrijke hoofdpunten.
• Benoem óf en zo ja wáár marktwerking in de zorg een plek heeft.
• Herwaardeer de beloning voor de verpleegkundigen en verzorgenden en voorkom de uitstroom van zorgprofessionals door erkenning van hun professionaliteit.
• Stel grenzen aan wat kan en moet binnen de medische zorg om overbehandeling en medicalisering te voorkomen.
• Schroom niet om ook andere verdergaande preventieve maatregelen voor de publieke volksgezondheid te nemen, zoals het stoppen van tabaksgebruik, het instellen van de suikertax, van mentale weerbaarheid- en beweegprogramma’s, en het aanpakken van luchtverontreiniging.
• Bepaal uw standpunt over de beschikbaarheid van noodzakelijke gezondheidsvoorzieningen, regionaal en bovenregionaal.
• Stel als wettelijk norm vast dat zorgprofessionals in de directe patiëntenzorg niet meer dan 20 procent van hun tijd besteden aan administratieve taken. Vóór de Coronacrisis werd 40 procent, van de werktijd van zorgverleners in beslag genomen door administratieve taken.

Kortom, we kunnen de problemen in de zorg niet oplossen zolang we blijven steken in de denkwijze die geleid heeft tot deze problemen. Wij vragen u, als volksvertegenwoordigers, standpunten in te nemen die een nieuw samenhangend beleid bewerkstelligen. Wij vragen u dringend de werkvloer te betrekken bij het beantwoorden van de keuzes waar u voor staat. Een rondetafelgesprek is hiervoor een goede eerste stap.

Toosje Valkenburg, Bart Meijman en Peter de Groof, huisartsen

De huisartsen van het actiecomité het Roer Moet Om
Mark van Berge Henegouwen, hoogleraar heelkunde Amsterdam UMC locatie AMC
Bart van Bezooijen, uroloog Meander Ziekenhuis Amersfoort
Marc Bonten, hoogleraar medische microbiologie UMC Utrecht
Jochen Cals, huisarts en hoogleraar Maastricht UMC
René Castelein, hoogleraar orthopedie UMC Utrecht
Suzanne Geerlings, hoogleraar interne geneeskunde Amsterdam UMC locatie AMC
Armand Girbes, hoogleraar intensive care geneeskunde Amsterdam UMC locatie VUmc
Yolanda van der Graaf, hoogleraar klinische epidemiologie en hoofdredacteur NTvG
Marije Holtrop, huisarts Amsterdam
Henriette van der Horst, hoogleraar huisartsgeneeskunde Amsterdam UMC locatie VUmc
Karin Kaasjager, hoogleraar acute interne geneeskunde UMC Utrecht
Wanda de Kanter, longarts Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis
Marcel Levi, professor of medicine, University College London Hospitals, London
Marian Mourits, hoogleraar gynaecologische oncologie UMCG
Willem Oerlemans, neuroloog DC Klinieken
Marcel Olde Rikkert, hoogleraar ouderengeneeskunde Radboud UMC
Hans van Santen, huisarts Velp, oud-hoofdredacteur Medisch Contact
Floortje Scheepers, hoogleraar psychiatrie, innovatie in de GGZ UMC Utrecht
Marc Verhagen, MDL-arts Diakonessenhuis Utrecht
Carla Weenink, longarts Spaarne Gasthuis Haarlem / Hoofddorp
Niek de Wit, hoogleraar huisartsgeneeskunde UMC Utrecht
… en nog vele anderen

Rond 10 juni zal deze oproep tot een Rondetafelgesprek verstuurd worden aan de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer en de vaste Kamercommisies VWS en verder publiek bekend worden gemaakt.

U kunt deze oproep steunen door dit formulier in te vullen:

Disclaimer:
Feit dat u ondertekent betekent dat u akkoord gaat met eventuele publicatie van de lijst met ondertekenaars.
Alle ondertekenaars tekenen op persoonlijke titel.